Mimarlar Odasından çok sert düğmeli evler tepkisi: Belediye karar veremez!

Dünya Turizm Örgütü tarafından '2024 Dünyanın En İyi Turizm Köyü' seçilen Antalya Ormana'da 300 yıllık düğmeli evlerin Koruma Amaçlı İmar Planı'nda hatalı olarak 'pazar yeri', 'ibadethane', 'karakol' gösterilmesi nedeniyle yıkım kararı alınmasına tepkiler artıyor. Antalya Mimarlar Odası 'imar planı revizyonu' tamamlanmadan belediyenin yıkım kararı alamayacağı uyarısı yaptı.

Dünya Turizm Örgütü tarafından '2024 Dünyanın En İyi Turizm Köyü' seçilen Antalya Ormana'da, 2014 yılında hazırlanan Koruma Amaçlı İmar Planı'nda hatalı olarak kamusal alanda gösterilip, planda 'pazar yeri', 'ibadethane', 'karakol' olarak geçen 200-300 yıllık düğmeli evler için yıkım kararı alınması gündemdeki yerini korumaya devam ediyor. Mimarlar Odası Antalya Şubesi, Ormana (İbradı) bölgesinde devam eden koruma amaçlı imar planı revizyon çalışmaları tamamlanmadan, bölgede herhangi bir yıkım işleminin yapılmaması gerektiğini vurgulayan bir açıklama yaptı. RESMİ ADIM ATILMADI Mimarlar Odası, 1996 yılından bu yana Akseki havzasındaki tarihi ve doğal dokunun belgelenmesi, korunması ve geleceğe aktarılması için yoğun çalışmalar yürütüldüğünü belirtti. O dönemde üniversitelerin mimarlık bölümleri tarafından yapılan ilk rölöve çalışmalarına rağmen, kültürel varlıkların tescillenmesi ile ilgili herhangi bir resmi adım atılmadığı vurgulandı. Bunun üzerine Mimarlar Odası Antalya Şubesi, 1996 ve 1997 yıllarında düzenlediği yaz okullarıyla tarihi yapıların belgelenmesi için girişimlerde bulundu. GİRİŞİMLERDEN SONUÇ ALINAMADI Mimarlar Odası Antalya Şubesi'nce çalışmaların elde edilebilmesi için üniversitelere yapılan girişimlerden de sonuç alınamadığı belirtilen açıklamada, “Bu durum üzerine 1996 yılında havzada şubemizce yetkilendirilen üyemiz Mimar Nuran Esengil öncülüğünde o tarihteki zor koşullara karşın tespit ve rölöve çalışmaları yapılmak üzere Mimarlık öğrencileri ile yaz okulu gerçekleştirildi. Daha sonra Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı (ÇEKÜL) Mimarlar Odasının yanında çalışmalara katılarak önemli katkılar koydu. Bu havzadaki çalışmalar birlikte yürütülmüş ve süreçte çeşitli bakanlıklar çalışmalara katkı koymuşlardır. Akdeniz Üniversitesi de çalışmalara katılarak arkeolojik eserlerin tespiti konusunda destek verdi” denildi. O TARİHTEKİ ÇALIŞMALARA BORÇLUDUR Daha sonra o dönemin Koruma Kurulu Bölge Müdürü ve kurul raportörleri ve emekçilerinin çalışmalarıyla onlarca evin prosedüre uygun yeniden tespitlerinin yapıldığını belirten Mimarlar Odası Antalya, “Bu değerlerin büyük bölümü Koruma Kurulunca kentsel ve arkeolojik sit sınırları da belirlenerek tescillenmişti. Bugün Düğmeli Evler’den söz edilebiliyorsa ve ayakta ise, Sarıhacılar ayağa kaldırılmış ise, kentimiz bunları o tarihteki çalışmalara borçludur. Daha sonra Kültür ve Turizm Bakanlığının devreye girmesiyle havzada bulunan doğal ve kültürel değerlerin korunarak planlanmasının yanında, geleceğe aktarılması, bölge halkının kültür ve doğa turizminin gelirlerinden faydalanması amacıyla, odamızın da paydaşlarından biri olduğu çalışmalar devam etti ve bilindiği gibi bu alana yönelik koruma amaçlı imar planı 2014 yılında onaylandı” sözlerine yer verildi. BELEDİYE KARAR VEREMEZ Mimarlar Odası Antalya Şubesi açıklamanın devamında şu sözlere yer verdi: “Ancak gerek kentsel sit sınırları içerisinde dokuyu tamamlayan Düğmeli Evler diye kamuoyunca bilinen kültür varlığı yapıların tespitinde eksiklikler bulunduğu ve sit alanı sınırlarının genişletilmesi planlama çalışmalarına Ormana Üzüm Bağlarının dahil edilerek ekonomik katının artırılması gibi eksiklerin giderilmesi amacıyla, koruma planı revizyon çalışmasının gerekli olduğu odamızca da saptanmış, ilgili yerlere de iletilmiştir. Bu husus bakanlıkça da benimsenerek koruma amaçlı imar planı revizyon çalışmalarına başlandığı, ancak henüz sonuçlandırılamadığı bilinmektedir. Hal böyleyken dünya turizm köyü de ilan edilen Ormana’da münferit olarak bugüne kadar yapılan faaliyetleri olumsuz etkileyen, böylesi önemli bir kültür alanında geri dönülmesi mümkün olmayan yıkımların, bu aşamada yapılmasını doğru bulmadığımızı, diğer yandan hangi evin tarihi ve kültürel değer taşıdığına belediye karar veremez. Akseki havzasında Düğmeli olmasa da önemli sayıda tescilli ev bulunduğunu da anımsatmak isteriz. İvedilikle revize planın katılımcı bilimsel kriterlerle ele alınarak tamamlanması gerektiğini kamuoyuyla paylaşırız.”