Alevlerin ardından gelen tehlike: İmar baskısına karşı TMMOB'dan uyarı

Meslek odalarından oluşan Antalya İl Koordinasyon Kurulu, orman yangınlarının ardında artan imar baskısına karşı uyarıda bulundu. Plansız yapılaşmanın yangın riskini artırdığını vurgulayan Kurul, yangından etkilenen alanların imara açılmasının yasaklanması gerektiğini vurguladı.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Antalya İl Koordinasyon Kurulu, son yıllarda orman yangınlarının sıklığının ve etkisinin arttığına dikkat çekti. Özellikle 2021 yılında Manavgat'ta yaşanan ve 60 bin hektarlık alanın yok olmasına, 6 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan yangın, bu konunun ne kadar hayati olduğunu gösterdi. Açıklamada iklim değişikliğiyle birlikte Akdeniz havzasının daha sıcak ve kurak hale gelmesinin, yangınların şiddetini artırdığı belirtildi. YANAN ALAN MİKTARI YÜZDE 62 ARTTI  Orman Genel Müdürlüğü'nün (OGM) verilerine göre 2025 yılının ilk 7 ayında 75 ilde toplam 4 bin 426 orman yangını çıktı. Bu yangınlarda 49 bin 769 hektar alan zarar görürken, yangın sayısında bir önceki yıla göre yüzde 16,5, yanan alan miktarında ise yüzde 81 gibi ciddi bir artış yaşandı. Antalya özelinde ise durum benzer bir tablo sergilendi. Antalya Orman Bölge Müdürlüğü verilerine göre 2025 yılının ilk 7 ayında çıkan 118 yangında 540,2 hektarlık alan yandı. Yangın sayısı bir önceki yıla göre yüzde 47 azalmasına rağmen, yanan alan miktarı yüzde 62 arttı. CAYDIRICI CEZALAR ARTIRILMALI  TMMOB, orman yangınlarının büyük bölümünün insan kaynaklı olduğunu belirterek, bu durumu önlemek için çeşitli öneriler sundu. Anız yakımı, enerji nakil hatları, dikkatsiz davranışlar ve ormanlara dökülen atıkların başlıca nedenler arasında olduğu ifade edildi. Kurul, yangınlarla mücadele için teknolojik izleme yöntemlerinin (uzaktan algılama, kamera sistemleri), yangın risk haritalarının güncellenmesinin ve acil eylem planlarının oluşturulmasının hayati önem taşıdığını vurguladı. Ayrıca, yanan alanların orman vasfı dışında kullanılmasını engelleyecek yasal düzenlemeler yapılması, caydırıcı cezalar uygulanması ve yangın söndürme uçaklarının sayısının artırılması gerektiği de belirtildi. ENERJİ HATLARI DEĞERLENDİRİLMELİ  Yangınların sadece ormanları değil, ekolojik sistemin tamamını tehdit ettiğini belirten kurul, yangın dumanının hava ve su kirliliğine yol açtığını ifade etti. Yangın sonrası erozyon ve sel riskinin artmasıyla su kaynaklarının tehlike altına girdiği belirtildi. Bu bağlamda yangın öncesi çevresel risk haritaları oluşturulması, yangın sonrası toprak ve su kalitesinin izlenmesi ve yeşil altyapı projeleri geliştirilmesi gibi adımların atılması gerektiği kaydedildi. Tarım alanlarının yangınlardan korunması için anız yakımının kesin olarak yasaklanması, yangın tampon zonları oluşturulması ve sürdürülebilir atık yönetimi yöntemlerinin teşvik edilmesi önerildi. Enerji nakil hatlarının düzenli denetlenmesi ve yeni hat projelerinde yangın risk değerlendirmesi yapılması da vurgulanan diğer önemli başlıklar arasında yerini aldı. AF UYGULAMALARI RİSKLİ BÖLGELERDE YAPILAŞMAYI ARTIRIYOR  Açıklamada, plansız yapılaşmanın yangın riskini artırdığına dikkat çekilerek, yangından etkilenen alanların imara açılmasının yasaklanması gerektiği belirtildi. Mevcut mevzuatın kamu yararı temelinde yeniden ele alınması ve İmar Affı gibi uygulamaların riskli bölgelerdeki yapılaşmayı artırdığı ifade edildi. Kurul, planlama süreçlerine yangın uzmanlarının entegre edilmesi, riskli bölgelerde yangına dayanıklı malzeme kullanımının zorunlu hale getirilmesi ve yeni imar planlarında yolların, sulama altyapılarının yangına göre şekillendirilmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca, orman köylerinde yaşayan vatandaşlarla iş birliği içinde yerel yangın ekipleri kurulması ve terk edilmiş alanların düzenli olarak izlenmesi gerektiği de vurgulandı. YENİDEN AĞAÇLANDIRMA VE RESTORASYON Yangın sonrası iyileşme sürecinin önemine değinen TMMOB, yanan alanlarda doğal bitki örtüsü esaslı restorasyonun uygulanması gerektiğini ifade etti. Orman içinde yer alan yerleşim alanları çevresinde, yangının yayılmasını engelleyecek şekilde yeşil yangın tampon zonları oluşturulması ve bu alanlarda yanmaz bitki türlerinin kullanımının zorunlu hale getirilmesi önerildi. Başta Orman Genel Müdürlüğü, AFAD, valilik ve belediyeler olmak üzere tüm kamu kurumlarını ve halkı, bilim temelli ve sürekli önlemler almaya davet eden TMMOB Antalya İl Koordinasyon Kurulu, orman yangınlarıyla mücadelenin sadece bir yaz meselesi değil, planlama ve çevresel bütünlük içinde yıl boyu süren bir görev olduğunu yineledi.